Bedrijven
Inhoud
Historische bedrijven
Aastroom
Naam van de eerste strocartonfabriek in Oude Pekela, gesticht in 1875 door Hiddo Mulder. Opgeheven in 1917.
Albion
N.V. Strokartonfabriek Albion te Oude Pekela. De Albion is één van de oudste strokartonfabrieken van Oude Pekela. De fabriek werd gesticht in 1888 onder de naam Neo Cartona, welke in 1928, door de dat jaar directeur-mede-eigenaar wordende, H.A. van Wermeskerken, werd gewijzigd in de huidige naam. De productie werd grotendeels in eigen land en Engeland afgezet. De Albion werd op 30 april 1967 voorgoed gesloten. De directe aanleiding tot het besluit was gelegen in de omstandigheid dat de stroschaarste, waardoor de grondstofprijs tot een niet voorziene hoogte was opgelopen, tezamen met de, zij het geringe, teruggang in de afzet van de producten, de exploitatiekosten zodanig hebben doen toenemen, dat de exploitatie in belangrijke mate verliesgevend was geworden en de terugkeer tot een bevredigende situatie in dit bedrijf op redelijke, korte termijn niet te verwachten viel. Bij het sluiten van de fabriek kwam het gehele personeelsbestand van in totaal 91 mensen (onder wie de directeur, de heer P.J. van Wermeskerken) op straat te staan.
Arrow Company B.V.
Lederwarenfabriek aan de Winschoterweg te Oude Pekela. Het bedrijf vestigde zich eind 1964 aldaar. Arrow is gespecialiseerd in leren omslagen voor agenda's. Ook worden er leren omslagen voor ringbanden en boeken gemaakt. Het heeft nu een omzet van 8,5 miljoen gulden en heeft wereldwijde opdrachtgevers. Bij Arrow werken 50 werknemers. Na ruim 30 jaar gaat Arrow Company B.V. Oude Pekela verlaten en vestigt zich begin volgend jaar in Winschoten. Ruimtegebrek in het pand aan is in 1995 de voornaamste reden om naar elders uit te wijken.
Britannia
Strokartonfabriek te Oude Pekela. In werking gesteld in okt. 1913.
Catz & Zoon van Pekela
Bitterfabrikanten en likeurstokers, oorspronkelijk gevestigd in Nieuwe Pekela, sinds eind 19e eeuw aan de Damsterkade te Groningen. Maakt sinds 1970 deel uit van Henkes Verenigde Distileerderijen. Catz & Zoon van Pekela was een begrip en vooral bekend om de Catz-Elixer. Dit product, ook maagbitter genoemd, kon eind 19e eeuw door de fabrikant "met recht worden aanbevolen, hetzij zonder eenige vermenging òf in alle morgendranken, zooals: Genever, Brandwijn, Cognac, Wijn en Likeuren; hetzelve versterkt de maag, verdunt het slijm, bevordert den eetlust, smaakt bovendien zeer aangenaam, en wordt met goed gevolg bij alle ziekten aangewend, die uit slechte spijsvertering ontstaan." Een latere aanbeveling, die bij velen nog herinneringen zal oproepen, luidde: "Eerst Catz in het glas, dan de jenever pas" en een "Rotterdammertje" stond voor Catz-Elixer met spuitwater.
Ceres
- Strokartonfabriek te Oude Pekela.
- Bij Burg. & Weth. van de gemeente Oude Pekela is op 17 juli 1897 ingekomen een verzoek van A.E. Jager, hotelier, en J. Nienoord, boekhouder in Oude Pekela, om vergunning tot oprichting van een stoomkartonfabriek in deze gemeente. In die fabriek zullen worden geplaatst een stoommachine van 100 paardenkrachten, een dito van plm. 12 paardenkrachten, alsmede drie stoomketels, ieder met een verwarmingsoppervlakte van 90 m². De fabriek zal worden genoemd Ceres.
- De coöp. strokartonfabriek Ceres te Oude Pekela bestaat in 1940 bijna 25 jaar. Wel werkte de fabriek reeds eerder, maar 25 jaar geleden werd de fabriek overgenomen van de combinatie J. Nienoord. Van de oorspronkelijke fabriek, die dicht bij de openbare weg was geplaatst, is niets meer over. De moderne fabriek is verder achteruit gebouwd.
- Ceres werd op 8 juli 1915 als coöperatie opgericht. De eerste directeur was de heer J. Nienoord. Omstreeks 1957 werd het kartonnagebedrijf van de gebroeders Sparreboom aangekocht.
Champ Clark
Sigarenfabriek [bekend als de Champ Clark en Lugano Sigarenfabriek] in Nieuwe Pekela, eigendom van de familie Koning en opgericht in 1895. Het bedrijf verdween in 1971 als gevolg van financiële problemen. Die ontstonden, toen na acties en stakingen (1969) een extra uitkering voor het personeel werd afgedwongen. In het pand van de roemruchte sigarenfabriek was later een afdeling van de Herinrichting Oost-Groningen gevestigd. In feite leeft Champ Clark nog voort in het bekende mannenkoor Albatros. Dat werd ooit gevormd door de sigarenmakers van Nieuwe Pekela. Voor de oorlog werkten er maar liefst ruim 300 mensen in de sigarenproductie.
Eersteling
De nieuwe aardappelmeelfabriek De Eersteling van de Gebr. Drenth en co. te Oude Pekela, gebouwd op een voormalige scheepswerf, gaat op 16 sept. 1888 in werking.
Erica
- Strokartonfabriek te Oude Pekela.
- Door de chr. gereformeerde gemeente te Oude Pekela is in 1888 beroep ingesteld bij Zijne Majesteit de Koning tegen een verleende vergunning tot het mogen oprichten van een kartonpapierfabriek op het erf van de heer Feldbrugge en wel op grond dat die inrichting zal worden gebouwd in de nabijheid van de kerk, zodat zulks in strijd zou zijn met de bepalingen van de wet.
- De in 1888 in Oude Pekela in aanbouw zijnde fabriek van de heren H.S. Schröder c.s. zal de naam dragen van Erica (heidebloempje). De eerste directeur wordt de heer H.S. Schröder.
- In Oude Pekela vindt de in 1888 de aanbesteding plaats wegens het maken van een draaibrug over het hoofddiep ten behoeve van de nieuwe kartonpapierfabriek Erica.
- In Oude Pekela komt op 1 april 1889 de nieuwe kartonpapierfabriek Erica, directeur de heer H.S. Schröder, in werking. Men kon de papiermachine, geleverd door de heer J.W. Erkens, fabrikant te Düren in Rheinland, zien werken, welke machine dan ook geheel en al aan de gestelde eisen voldoet, want het fabrikaat moet volgens deskundigen zeer goed zijn uitgevallen. Een tal van arbeiders heeft dan ook nu weer volop werk gekregen.
Free & Co.
Strokartonfabriek te Oude Pekela. Het was op 28 maart 1904, dat de akte van de vennootschap voor de oprichting van Free & Co. werd getekend door de volgende firmanten: wiki:Elso Free uit Oude Pekela, G. Drenth uit Oude Pekela, U.F. Zuiderveen uit Groningen, H. Groeneveld, kassier te Winschoten, H. Waalkens, burgemeester van Nieuwolda, P.R. Hermans uit Midwolda, E. Busscher uit Midwolda en H.P.H. Waalkens, burgemeester van Wedde. Reeds in 1903 waren maatregelen voor de bouw van de fabriek genomen en zo was het mogelijk dat op 12 aug. 1904 de eerste kartonmachine met een breedte van 185 cm. in bedrijf kon worden gesteld. In 1906 en 1908 volgden twee andere machines, beide met een breedte van 200 cm. Elso Free leidde de fabriek tot 1932, toen hij werd opgevolgd door directeur, ir. H. Groeneveld. Tot zijn overlijden, op 22 mei 1950, bleef de heer Free steeds meeleven met het wel en wee van de fabriek.
Heuvlo
De chemische fabriek Heuvlo te Nieuwe Pekela wordt op 17 juli 1919 door brand verwoest.
Cichorei- en mosterdfabriek P.D. de Jonge
Op 21 aug. 1860 krijgt de heer Pieter Doedo's de Jonge, cichoreifabrikant te Oude Pekela, toestemming van het gemeentebestuur van Oude Pekela om een cichoreidrogerij te bouwen op het perceel kadastraal bekend gemeente Oude Pekela sectie A no. 449. Met name in de eerste helft van de 20ste eeuw geniet het bedrijf grote bekendheid. In de loop der tijden werd er een mosterdfabriek aan de cichoreidrogerij toegevoegd. Op 26 mei 1933 overlijdt de heer Doedo Pieters de Jonge, cichorei- en mosterdfabrikant. De heer De Jonge was jarenlang lid van de gemeenteraad en tevens wethouder van Oude Pekela. Op 25 mei 1937 wordtu in hotel Nienoord te Oude Pekela, op verzoek van de heer H. de Jonge, verkocht: De in werking zijnde stoom-, cichorei- en mosterdfabriek (firma P.D. de Jonge) te Oude Pekela. Kopers van het woonhuis met fabrieksgebouwen worden de heren N. Gudema en M. Nomden, beiden te Oude Pekela, voor ƒ 5.550,-. De inventaris van de fabriek alsmede de handelsnaam ‘P.D. de Jonge's Mosterd’ wordt een maand later verkocht aan de N.V. De Marne te Groningen.
Klaverdrie
Zuivelfabriek te Nieuwe Pekela, in 1896 gebouwd op het perceel kadastraal bekend gemeente Nieuwe Pekela, sectie A, nr. 990. De fabriek is in juli 1896 in werking gesteld. De fabriek, inmiddels een boterfabriek, werd in 1914 stopgezet.
